Hoe is het met Anastasia en Nikolai?

Even een update over de Jeugdzorgzaak waar we ons in het najaar van 2012 sterk voor maakten. In september gingen we langs bij het gezin in Culemborg, toen Anastasia en Nikolai hun moeder thuis mochten bezoeken. We staken hen een hart onder de riem met een gratis trampoline. We dachten destijds dat de zaak wel snel opgelost zou worden.

Anastasia en Nikolai op 'hun' trampoline in september 2012. De tweeling is nog steeds niet terug bij hun moeder.

De kinderen zijn echter nog steeds niet thuis. Er waren verschillende lichtpuntjes tussendoor, waarbij er hoop ontstond dat de kinderen snel weer thuis zouden komen. Bureau Jeugdzorg stak er echter steeds een stokje voor. Op 8 mei jongstleden zou het gerechtelijk bevel voor de uithuisplaatsing aflopen. Een nieuw sprankje hoop voor de kinderen, moeder Jelena en broer Ilja. Maar door een beschikking ging de thuiskomst van de kinderen toch weer niet door.

Steeds meer lijkt het er op dat Bureau Jeugdzorg voornamelijk haar gelijk wil halen (omdat Ilja naar de media stapte, Geenstijl erbij haalde). De kinderen worden daarbij ingezet als middel en zijn zwaar de dupe.

Waar zijn de Nederlandse media?
Wat het voor het gezin extra erg maakt, is dat de Nederlandse media nauwelijks aandacht aan de zaak geven. Ilja, die me af en toe een update stuurt over de stand van zaken, stuurde laatst een artikel door uit de Engelse krant The Telegraph. Het stuk bekritiseert de rol van Jeugdzorg in Nederland. De journalist noemt Bureau Jeugdzorg the English disease, de Engelse ziekte: maatschappelijk werkers die gezinnen uit elkaar halen zonder dat daar een goede reden voor is.

Ook het parlement van Letland, waar het gezin vandaan komt, houdt zich met de zaak bezig. En ook bij Russische conferenties worden vragen gesteld.

Ilja sprak in februari 2013 zelf bij het Europees Parlement over de kwestie, die nu al meer dan een jaar voortsleept. Hun zaak werd opgepakt door Europarlemenatiër Tatjana Ždanoka. Zij organiseerde in mei een bijeenkomst over mensenrechtenschendingen door jeugdzorginstanties in diverse Europese landen. Op zoveel plekken is er aandacht voor de problemen rondom Jeugdzorg, behalve in Nederland. Waarom houden de Nederlandse media zich stil?

Uitzonderingen
Slechts enkelen durven zich aan de zaak van de Culemborgse familie te wijden. Natuurlijk het weblog GeenStijl (dankzij hen kreeg ik deze zaak onder ogen). Ook onderzoeksjournalist Brenno de Winter besteedde onlangs in een artikel in HP/De Tijd aandacht aan de situatie. In zijn artikel getiteld 'Als Jeugdzorg kinderen ophaalt, kijkt iedereen weg' noemt Brenno de strijd van Ilja en zijn moeder een 'stille strijd': zij blijven haast ongemerkt doorvechten.

De zaak wordt een stille strijd, omdat er maar weinig nieuwe feiten bekend worden, de nieuwswaarde voor de media ebt weg. Op die manier sneeuwt dit kritieke geval onder. Daarnaast is het lastig dat alle informatie steeds maar van één kant komt, die van Ilja en zijn moeder. De rest van de Nederlandse media vinden de zaak daardoor vermoedelijk te ingewikkeld en kijken liever weg, zoals De Winter met de titel van zijn artikel al aangaf.

Transparantie
Bij zaken als deze is het juist extra belangrijk dat de pers onderzoek doet. Door weg te kijken, kan corruptie opbloeien. Mensen en organisaties maken misstappen zonder dat er iemand is die hen controleert en terechtwijst. Transparantie is belangrijk om zulke fouten in de toekomst te voorkomen.

Het probleem is overigens niet zozeer dat er fouten worden gemaakt. Fouten zijn menselijk, komen nu eenmaal voor en zijn niet uit te bannen. Het probleem lijkt veel meer te zijn dat er niet genoeg transparantie is in het handelen van Bureau Jeugdzorg. Waarom worden fouten niet gewoon toegegeven?

Op vrijdag 31 mei is er voor het laatst een zitting geweest in de rechtbank. We hopen hier binnenkort een (positieve) uitslag van te horen.

Update (24 november 2014): De kinderen zijn eindelijk vrij!